Sanatorium “Marpe” prowadzone przez Towarzystwo Przeciwgruźlicze „Marpe”

ul. Świderska 50, ul. Berka Joselewicza 50, obecnie ul. H. Kołłątaja 13

Żydowskie Towarzystwo „Marpe” (hebr. kuracja, wyleczenie), z inicjatywy Abrama Grytzmana zakupiło w 1907 r. willę przy ulicy Świderskiej z przeznaczeniem na półsanatorium z kuchnią dla biednych chorych Żydów przebywających w Otwocku. Otwarcie oficjalne nastąpiło w 1913 r. W czasie I wojny światowej działalność została wstrzymana, ponieważ budynek został częściowo zniszczony. Po wojnie Towarzystwo wznowiło prace. W 1924 r. przekształcono tę instytucję w sanatorium dla chorych na gruźlicę Żydów. Mogło się tu leczyć 60 pacjentów. W roku 1925 wybudowano nowy budynek na 70 łóżek, stare budynki przeznaczono na cele gospodarcze. Trzeci budynek od ulicy H. Kołłątaja ukończono na krótko przed wojną.

Sanatorium prowadziło własne gospodarstwo. Do transportu ludzi i bagaży służył własny koń, bryczka i dorożka.

W sanatorium stosowano nowoczesne metody leczenia i terapii, jak odmę czy zastrzyki ze złota. Podstawą leczenia obok mahoniowego otwockiego powietrza była odpowiednia dieta. Obowiązywała kuchnia koszerna. Żywność sprowadzano ze specjalnych otwockich sklepów i hurtowni. Drób hodowano w zakładzie. Uboju rytualnego dokonywał na miejscu sprowadzany rzezak.

W 1938 r. liczba pacjentów Sanatorium Towarzystwa „Marpe” (choroby płucne), wynosiła 125. Pobyt łącznie z leczeniem kosztował 100 zł. miesięcznie, z czego pacjent płacił 25 zł. Reszta była dofinansowywana. Sanatorium utrzymywane było przez Towarzystwo Opieki nad Biednymi Gruźliczo-Chorymi Żydami „Marpe”.

W grudniu 1939 r. „Marpe” opustoszało. W grudniu 1940 r. powstało getto otwockie, budynki zakładu znalazły się w jego granicach. We wrześniu 1941 r. otworzono tu szpital zakaźny, gdzie leczono chorych na tyfus, którego epidemia szalała w getcie. Po likwidacji 19 sierpnia getta otwockiego, ostatnich pacjentów „Marpe” rozstrzelano w zbiorowej egzekucji.

Jeszcze w czasie okupacji do budynków po „Marpe”, przeniosło się ze Świdra (ul. A. Mickiewicza 1),  Zgromadzenie Sióstr św. Elżbiety. Siostry Elżbietanki prowadziły tutaj sierociniec. W tym sierocińcu ocalono kilkoro żydowskich dzieci. Dwie zasłużone zakonnice otrzymały tytuły Sprawiedliwych wśród Narodów Świata: siostra Ludwika Małkiewicz i siostra Gertruda Marciniak.

Leave a Comment

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

error: Content is protected !!